‘‘อหญฺจานนฺท, วจฺฉโคตฺตสฺส ปริพฺพาชกสฺส ‘นตฺถตฺตา’ติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘นตฺถตฺตา’ติ พฺยากเรยฺยํ , สมฺมูฬฺหสฺส, อานนฺท, วจฺฉโคตฺตสฺส ปริพฺพาชกสฺส ภิยฺโย สมฺโมหาย อภวิสฺส – ‘อหุวา เม นูน ปุพฺเพ อตฺตา, โส เอตรหิ นตฺถี’’’ติฯ ทสมํฯ

11. สภิยกจฺจานสุตฺตํ

[420] เอกํ สมยํ อายสฺมา สภิโย กจฺจาโน ญาติเก วิหรติ คิญฺชกาวสเถฯ อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก เยนายสฺมา สภิโย กจฺจาโน เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา สภิเยน กจฺจาเนน สทฺธิํ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก อายสฺมนฺตํ สภิยํ กจฺจานํ เอตทโวจ – ‘‘กิํ นุ โข โภ, กจฺจาน, โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’ติ? ‘‘อพฺยากตํ โข เอตํ, วจฺฉ, ภควตา – ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’’ติฯ ‘‘กิํ ปน, โภ กจฺจาน, น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’ติ? ‘‘เอตมฺปิ โข, วจฺฉ, อพฺยากตํ ภควตา – ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’’ติฯ

‘‘กิํ นุ โข, โภ กจฺจาน, โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’ติ? ‘‘อพฺยากตํ โข เอตํ, วจฺฉ, ภควตา – ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’’ติฯ ‘‘กิํ ปน, โภ กจฺจาน, เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’ติ? ‘‘เอตมฺปิ โข, วจฺฉ, อพฺยากตํ ภควตา – ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’’ติฯ

‘‘‘กิํ นุ โข, โภ กจฺจาน, โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ, อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน – ‘อพฺยากตํ โข เอตํ, วจฺฉ, ภควตา – โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วเทสิ ฯ ‘กิํ ปน, โภ กจฺจาน, น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ, อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน – ‘อพฺยากตํ โข เอตํ, วจฺฉ, ภควตา – น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วเทสิฯ ‘กิํ นุ โข, โภ กจฺจาน, โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ, อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน – ‘อพฺยากตํ โข เอตํ, วจฺฉ , ภควตา – โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วเทสิฯ

‘กิํ ปน, โภ กจฺจาน, เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ, อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน – ‘เอตมฺปิ โข, วจฺฉ, อพฺยากตํ ภควตา – เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติ วเทสิฯ โก นุ โข, โภ กจฺจาน, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยเนตํ อพฺยากตํ สมเณน โคตเมนา’’ติ? ‘‘โย จ, วจฺฉ, เหตุ, โย จ ปจฺจโย ปญฺญาปนาย รูปีติ วา อรูปีติ วา สญฺญีติ วา อสญฺญีติ วา เนวสญฺญีนาสญฺญีติ วา, โส จ เหตุ, โส จ ปจฺจโย สพฺเพน สพฺพํ สพฺพถา สพฺพํ อปริเสสํ นิรุชฺเฌยฺยฯ เกน นํ ปญฺญาปยมาโน ปญฺญาเปยฺย รูปีติ วา อรูปีติ วา สญฺญีติ วา อสญฺญีติ วา เนวสญฺญีนาสญฺญีติ วา’’ติฯ ‘‘กีวจิรํ ปพฺพชิโตสิ, โภ กจฺจานา’’ติ? ‘‘นจิรํ, อาวุโส, ตีณิ วสฺสานี’’ติฯ ‘‘ยสฺสป’สฺส, อาวุโส, เอตเมตฺตเกน เอตฺตกเมว ตํป’สฺส พหุ, โก ปน วาโท เอวํ [โก ปน วาโท เอว (สี. ปี.)] อภิกฺกนฺเต’’ติ! เอกาทสมํฯ

อพฺยากตสํยุตฺตํ สมตฺตํฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

เขมาเถรี อนุราโธ, สาริปุตฺโตติ โกฏฺฐิโก;

โมคฺคลฺลาโน จ วจฺโฉ จ, กุตูหลสาลานนฺโท;

สภิโย เอกาทสมนฺติ;

สฬายตนวคฺโค จตุตฺโถฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

สฬายตนเวทนา, มาตุคาโม ชมฺพุขาทโก;

สามณฺฑโก โมคฺคลฺลาโน, จิตฺโต คามณิ สงฺขตํ;

อพฺยากตนฺติ ทสธาติฯ

สฬายตนวคฺคสํยุตฺตปาฬิ นิฏฺฐิตาฯ